نقدی بر ساعت ۵ عصر

زمانی که بخواهید اندکی درباره تلویزیون و سریال‌های کمدی و طنز فکر کنید بعید است نامی آشنا یعنی مهران مدیری به حافظه شما خطور نکند. مدیری که از سال ۱۳۷۲ در تلویزیون درخشید تا همین اواخر با مجموعه دورهمی همیشه برای مردم فردی کار بلد و متخصص در کمدی بوده حال برای اولین بار دست به ساخت فیلم سینمایی زده و خواسته کارنامه‌اش را پربارتر از گذشته کند.

مدیری که در این چند سال اخیر بعد از آشتی با تلویزیون سعی کرد دوباره همان مدیری شب‌های برره شود ابتدا دو سری از سریال در حاشیه را ساخت و خوب نشد آنچه باید می‌شد و در نهایت با اعتراضات گسترده پزشکان و وزارت بهداشت ناقص ر‌ها شد.

بعد از آن مهران مدیری به تقلید از شوهای خارجی، برنامه دورهمی را ساخت که خوب این بار گرفت و توانست خنداونه رامبد جوان با عروسک محبوبش را هم در نظرسنجی‌ها پشت سر بگذارد و پرمخاطب‌ترین برنامه تلویزیون شود.

مدیری که به اذعان خودش دیگر توان ساخت سریال را ندارد، می‌خواهد شهرت و توانایی‌اش را به سینما بیاورد که خوب مسلماً وقت و انرژی کمتری نسبت به سریال خواهد گرفت. اولین قدم فیلم سینمایی ساعت ۵ عصر بود که این روز‌ها در حال اکران در سینماهای سراسر کشور است.

ساعت ۵ عصر که به خاطر نام مدیری با استقبال خوبی همراه شده آن فیلمی که از مدیری انتظار می‌رفت نیست، مدیری همان روش خود در سریال‌هایش را این بار در یک جامعه مدرن و با فرد بالاشهری امتحان کرده است. سیامک انصاری در نقش پرهام یک وکیل پولدار است که نقش همان کیانوش شب‌های برره را بازی می‌کند. پرهام در موقعیت‌هایی قرار می‌گیرد و با آدم‌هایی برخورد می‌کند و سعی دارد مشکلات دیگران را حل کند تا به مشکل اصلی خود برسد همان‌گونه که کیانوش در شب‌های برره با آن روبرو بود.

فیلم با فضایی آرام و نرمش صبحگاهی پرهام شروع می‌شود و یواش‌یواش ماجرا‌ها ابتدا با قطع شدن آب و درگیری همسایه ادامه پیدا می‌کند. از طرفی امروز آخرین روز پرداخت وام پرهام است و تا ساعت ۵ عصر وقت دارد خود را به بانک برساند. ماجراهای مختلف برای پرهام پیش می‌آید و او یکی‌یکی باید آن‌ها را حل کند هر چند که عنصر اغراق باید در فیلم وجود داشته باشد، ولی سردرگمی مخاطب را نمی‌تواند توجیه کند.

پرهام در درگیری با همسایه‌اش به بیمارستان می‌رود بیمارستان شلوغ است و یک پرستار مهربان با پرهام خوش‌رفتاری می‌کند. در واقع ما متوجه نمی‌شویم نقش این پرستار چه بود و اگر حذف می‌شد داستان به چه مشکلی برمی‌خورد. در واقع فیلم مدیری را می‌توان مانند زنجیره عطسه ساخته خودش دانست که از چندین آیتم جدا از هم ساخته شده و بعد پشت سر هم قرار گرفته است. ارتباط‌ها کاملاً گنگ و فلسفه وجودی ماجرا‌ها کاملاً مبهم است. درگیری فیلم در بهشت‌زهرا، وارد شدن به تاکسی که نادر با بازی امیر جعفری، یک معتاد است و ماشین را به داخل یک مغازه می‌برد برای چه بود؟

‌

نمی‌توان گفت: فیلم ساعت ۵ عصر یک کمدی است و اینکه به گفته خود مدیری یک ساخته طنز چرا که وقتی شما برای دیدن فیلمی با نام مدیری و سیامک انصاری به سینما می‌روید انتظار دارید از ابتدا و انت‌ها بخندید و نه با تیکه‌های رایج در سینما مثل گشت ۲، اکسیدان و …، ولی این‌چنین نیست و بیشتر زمان فیلم را مخاطب بهت‌زده از اینکه مدیری چه می‌خواهد بگوید می‌گذارند و نمی‌داند فیلم، او را به کجا خواهد برد. هرچند که کمدی فقط خنده نیست، ولی کارهای مدیری در این چند سال این ذهنیت را برای مخاطب ایجاد کرده که خنده با شوخی و نه لودگی جزو جدایی‌ناپذیر ساخته‌های مدیری است.

در بحث فنی هم فیلم‌برداری، موسیقی و نوع بازی‌ها دقیقاً کپی سریال‌های قبلی مدیری است از جمله در حاشیه و به ویژه قهوه تلخ فقط یک سری شخصیت‌ها نامشان عوض‌شده و ماجرا اندکی تغییرات محیطی و زمانی داشته است. در خط کلی داستان هم باید گفت: اگر تلفن‌های نامزد پرهام با بازی آزاده صمدی نبود دیگر هیچ نکته‌ای تقریباً برای خنده وجود نداشت.

البته سکانس‌های پایانی اندکی ریتم یکنواخت فیلم را تغییر می‌دهد و جدای از اینکه چطور یک نفر افتاد وسط یک اغتشاش خیابانی، صحبت‌های پرهام و عکسش هنگامی‌که با دست دو نفر را نشان می‌دهد و البته بازجویی متفاوت مهران مدیری با گریمی خاص از نکاتی بود که اندکی ما را به یاد همان مدیری خلاق می‌انداخت.

در پایان هم مخاطب آماده است تا جمله پایان قسمت اول را ببیند که شاید بتواند توجیهی برای خود بیاورد که خوب مدیری در قسمت دوم حتماً ایده جالب‌تری دارد، ولی باید گفت: آقای مدیری با آن سابقه درخشان سینما را با تلویزیون اشتباه گرفته ماجراهایی که خوب می‌تواند چندین قسمت در سریال ادامه پیدا کند شاید ظرفیت فیلم سینمایی شدن را نداشته باشد.

مدیری در اولین قدم بیشتر به جای اینکه فیلمش برایش خرج کند و او را بالا ببرد از کارنامه گذشته خود برای این فیلم خرج کرد تا ساعت ۵ عصر دیده شود و خوب باید گفت: اولین ساخته‌اش مانند تلویزیون و مجموعه ساعت خوش ندرخشید و امیدواریم اگر دوباره قصد دارد برای سینما بسازد اندکی از فضای پیرامون استندآب کمدی‌های دورهمی و سریال‌های آیتمی جدا شود.

محمد زادمهر، دانشجو معلم دانشگاه فرهنگیان اصفهان / دانشجو

انتهای پیام/95