پیام عاشورا در فضای مجازی

در باب اهمیت پاسداشت خون سیدالشهدا و اصحاب باوفایش و همچنین در نقش فضای مجازی و تأثیر آن بر دل‌ها و مغز‌ها، مطالب فراوانی است که تأکید و یادآوری آن در این مجال نمی‌گنجد؛ بنابراین، بدون مقدمه به سراغ اصل مطلب می‌رویم و به این نکته می‌پردازیم که وظیفه ما در اوضاع کنونی نسبت به بازتاب قیام امام حسین ـ علیه‌السلام ـ در فضای سایبر چیست و آیا اساساٌ وضعیت موجود و حجم محتوای تولید شده درباره محرم و واقعه عاشورا در فضای وب تا چه میزان توانسته است نیاز مخاطب را در سراسر جهان برطرف کند؟

آیا حجم مطالب موجود در فضای سایبر تا چه اندازه با حجم تهاجماتی که علیه مبانی اعتقادی شیعیان در جریان است، تناسب دارد؟

و پرسش دیگر آن که آیا مبلغین شیعه اعم از خطبا، واعظین، مداحان و صاحبان سایت‌ها و شبکه‌های اینترنتی تا چه میزان از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های موجود در فضای سایبر در راستای انتقال پیام عاشورا بهره برده‌‌اند؟

طبیعی است که انتظار نداشته باشیم، همه پرسش‌های مطرح در این نوشته، تمام و کمال پاسخ داده شود؛ به عبارت دیگر، طرح این پرسش‌ها، پاسخ‌های روشنی دارد که به خودی خود، موضوع این نوشته است.

همان گونه که همه ما می‌بینیم، این روزها در همه شهر‌ها و دورترین نقاط دنیا ـ که شیعیان در آنجا زندگی می‌کنند ـ مجالس وعظ و خطابه و مرثیه‌سرایی برای سالار شهیدان بر پا می‌شود و بنا به فراخور توانمندی و بضاعت علمی دست‌اندرکاران، بخش‌هایی از مبانی و فلسفه قیام عاشورا ـ که در واقع به نوعی اصول تغییر نیافته تشیع به شمار می‌آیند ـ مطرح و به طور طبیعی، حجم انبوهی از محتوا تولید می‌شود که شاید بتوان گفت، عصاره اندوخته‌های علمی هزاران نفر از علما و متفکرین در این روزهاست.

ولی با کمال دلتنگی و تأسف باید گفت، حجم بسیار ناچیزی از این مطالب به درون شبکه اینترنت راه می‌یابد و در اختیار جامعه جهانی قرار می‌گیرد، حال آن که ماهیت فضای سایبر، به گونه‌ای است که هیچ کس نمی‌تواند از بارگذاری محتوا در آن جلوگیری کند و اگر تاکنون کاستی در این حوزه است ـ که قطعاً می‌بینیم ـ همه و همه نتیجه کم‌کاری و بی‌توجهی و بعضاً ناآشنایی ما با روش بارگذاری محتوا در فضای مجازی است و تقریباً می‌توان گفت هیچ ارتباطی با دشمن و صهیونیسم و آمریکای جنایتکار ندارد و این حقیقتی است که با همه تلخی‌اش باید آن را بپذیریم.

به عبارت روشن‌تر، فضای مجازی به یک سلاح برنده‌ای تبدیل شده که به رغم میل پدیدآورندگان آن، دو لبه برنده دارد؛ یعنی کسانی که از سازوکار حاکم بر فضای مجازی اندک آگاهی دارند، به خوبی می‌دانند که اساساً فضای وب همچون هیولایی شده که هیچ کس در این دنیا، یارای کنترل صددرصد آن را ندارد و هر کس به هر میزان که با قواعد حاکم بر وب آشنایی بیشتری داشته باشد، می‌تواند سهم بیشتری از تولید محتوای موجود را از آن خود کند.

در این میان، شاید این توقع دور از منطق باشد که از یک روحانی و واعظ سالخورده و ناآشنا با علوم جدید مربوط به رایانه، بخواهیم تا یک سایت اینترنتی را راه‌اندازی و اداره کرده و هر روز مطالب جدیدی در آن بارگذاری کند، ولی قطعاً برای همه علما و طلاب جوان و همه دست‌اندرکاران هیأت مذهبی، تکلیف شرعی است که هر آن مطلبی که در این روزها و دیگر مناسبت‌های مذهبی تولید می‌شود، به گونه‌‌ای کاملاً مخاطب پسند و با بهره‌مندی از تکنیک‌های جدید، روی فضای وب بارگذاری کنند، چراکه امروزه دنیا در پی رسیدن به هزاران پرسش از حقیقت ادیان و فرق گوناگون مذهبی است؛ اما باید متأسفانه بگوییم به دلیل حجم کم مطالب تولید شده از سوی متفکرین شیعی در فضای وب، هر کس بخواهد درباره مبانی شیعه و حقیقت اسلام چیزی بداند، بی‌گمان با حجم انبوهی از مطالب روبه‌رو می‌شود که توسط فرقه ضاله وهابیت و برادران اهل تسنن تولید و یا حجم بسیاری از مطالب که توسط دست‌های استکبار برای انحراف افکار عمومی تدارک دیده شده است.

و نکته پایانی این که آن دسته از کسانی که به زبان‌های زنده دنیا تسلط دارند و یا این امکان برایشان فراهم است که درباره قیام اباعبدالله الحسین (ع) مطالبی به زبان‌های گوناگون بنویسند، مسئولیتی بس سنگین و ارزشمند بر عهده دارند. امیدواریم هر یک از ما بتوانیم به وظیفه خود در قبال خون حضرت اباعبدالله الحسین و رساندن مظلومیت شیعیان در تاریخ گامی کارآمد برداریم.